Dr hab. Piotr Hliwa, prof. UWM
Katedra Ichtiologii i Akwakultury
Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie
Modele gospodarowania a struktura ichtiofauny jezior
Aktualnie w Polsce realizowane są dwa podstawowe modele gospodarowania rybackiego w obrębie jezior: model rybacko-wędkarski, gdzie eksploatacja zasobów ichtiofaunistycznych dokonywana jest drogą równorzędnych sobie połowów gospodarczych i amatorskich oraz model wędkarski, w którym presja na ryby wynika wyłącznie z połowów o charakterze amatorskim. Biorąc pod uwagę, iż na strukturę rybostanu najistotniejszy wpływ mają trzy elementy: warunki środowiskowe, ogólnie pojęta antropopresja oraz model zarządzania rybackiego, ten ostatni czynnik jest kluczowy dla spełnienia warunków gospodarki racjonalnej/zrównoważonej. Porównanie strategii realizowanych w modelu rybacko-wędkarskim i typowo wędkarskim, w kontekście struktury ilościowo-jakościowej ichtiofauny, uwidacznia dysproporcję w presji na drobne ryby zooplanktonożerne – stanowiące zazwyczaj najliczniejszą grupę w jeziorach. Taka sytuacja, przy jednoczesnym intensywnym odławianiu gatunków ze szczytu piramidy troficznej (szczupak, sandacz, okoń) oraz dużych ryb karpiowatych, skutkuje przyspieszeniem procesu eutrofizacji i generuje wtórne, negatywne skutki związane z przegęszczeniem populacji ryb, tj. pogorszenie parametrów jakości wody skutkujące zakwitami i okresowymi przyduchami, ustępowanie ryb o wysokich wymaganiach środowiskowych (zwłaszcza drapieżnych), obniżenie tempa ich wzrostu, a w ekstremalnych przypadkach karłowacenie populacji czy zwiększoną podatność na patogeny.
Zachowanie równowagi biologicznej i utrzymanie odpowiedniej struktury rybostanu, wymaga zatem przestrzegania przez Użytkowników rybackich kilku istotnych zasad.
postępująca eutrofizacja jezior, sprzyjająca wzrostowi biomasy gatunków eurytopowych (karpiowatych – tj. leszcz, płoć, krąp, ukleja) i naturalnemu ustępowaniu gatunków stenotopowych wymusza konieczność ingerencji w strukturę ichtiofauny drogą połowów różnymi systemami
eksploatacja połowowa to ważny instrument ochrony środowiska poprzez limitowanie liczebności ryb zooplanktonożernych;
eksploatacja połowowa skorelowana z polityką zarybieniową oraz ochroną promowanych gatunków to warunek ukształtowania stabilnego i silnego zespołu ryb drapieżnych;
promowanie ryb drapieżnych – dążenie do minimalnie 25-30% ich udziału w ichtiofaunie zbiorników;
trzy równoważne filary działań gospodarczych, tj. zarybienia (wyłącznie rodzimymi gatunkami), wyważona eksploatacja połowowa i ochrona zagrożonych oraz cennych gospodarczo/przyrodniczo taksonów.
0 komentarzy