Patryk Kokociński
Stowarzyszenie na rzecz Ochrony Krajobrazu Śródpolnego „Życie na Pola!”
Rolnicy znajdują się na pierwszej linii frontu w obliczu zmieniającego się klimatu. Warunki pogodowe stają się coraz bardziej nieprzewidywalne, podnosi się globalna temperatura, a główny magazyn wodny na początek sezonu wegetacyjnego – pokrywa śniegowa – zniknął. Ostatnia dekada na obszarze Wielkopolski to permanentna susza, przerywana na krótko okresami dostatku wody. Rolnictwo musi adaptować się do tych warunków. Wszelkie doraźne rozwiązania, jak powszechne kopanie studni głębinowych, pogłębiają tylko problem, zamiast go rozwiązywać.
Ochronę zasobów wody w krajobrazie zapewnia przede wszystkim ograniczenie jej odpływu. Poza działaniami zatrzymującymi wodę, cel ten można również osiągnąć poprzez właściwe kształtowanie otoczenia. Wprowadzenie elementów tzw. zielonej infrastruktury, która modyfikuje bilans cieplny i wodny krajobrazu oraz podnosi odporność ekosystemu na zaburzenia związane ze zmianą klimatu.
W ramach działalności Stowarzyszenia „Życie na Pola!” od 2018 roku wdrażamy na terenie gminy Grodzisk Wielkopolski praktyki mające na celu odbudować retencyjny krajobraz gminy. W tym czasie przebudowany został system rowów melioracyjnych. Wyremontowano część urządzeń piętrzących, zbudowanych zostało 12 nowych zastawek. Dzięki tym działaniom z powierzchni ponad 1000 hektarów bez naszej kontroli nie odpływa przysłowiowa „kropla” wody. Na obszarze sołectwa Snowidowo wyznaczono strefę buforową o powierzchni ok. 20 hektarów, ponadto rozwinięto obszar stref buforowych wzdłuż cieków wodnych, których łączna powierzchnia przekracza aktualnie 30 hektarów wyłączonych z użytkowania rolniczego. Odtworzone zostały również liniowe formy zadrzewień śródpolnych ograniczające erozyjną działalność wiatru w uprawach oraz zwiększające pojemność retencyjną krajobrazu. Od 2019 roku posadzono ponad 5 tysięcy sadzonek rodzimych gatunków drzew i krzewów.
Wielkopolskie dziedzictwo nauczyło nas gospodarności, czyli mądrego korzystania z zasobów środowiska. Zrealizowany działania dowodzą, że da się prowadzić nowoczesne, dochodowe rolnictwo w regionie permanentnie dotykanym suszą. Wystarczy dać się wodzie zatrzymać. Na polach, w cieniu zadrzewień, w pasie roślinności wzdłuż rowu czy w końcu w samej sieci melioracyjnej. Nie dajmy wodzie uciec do Bałtyku!
Słowa kluczowe: retencja, zadrzewienia śródpolne, krajobraz rolniczy, melioracja, susza
0 komentarzy